Complexe problematiek vraagt om veel kennis over de doelgroep

Overlast, huiselijk geweld, criminaliteit. Als er sprake is van complexe problematiek met mensen die een opeenstapeling van persoonlijke problemen hebben, dan schakelen gemeenten vaak een procesregisseur van de Zorg- en Veiligheidshuizen in. Bij deze problematiek zijn altijd meerdere partijen betrokken, zoals politie, justitie en zorgprofessionals.

Dadergerichte aanpak met slachtoffergerichte zorg

Dit gebeurde ook eind 2019 bij Willem Karsemeijer, toen een gemeente in zijn regio aan de bel trok. Zij had last van enkele personen binnen dezelfde familie die opvallend gedrag vertoonden. “Er waren vermogensdelicten gepleegd en er was een vermoeden van witwassen”, legt Karsemeijer uit.

“Het was onduidelijk waar het vandaan kwam. De kinderen uit het gezin waren bij de criminaliteit betrokken. Wij wilden hen helpen, zodat zij niet in het spoor van hun familie zouden treden. Het ging dus om een dadergerichte aanpak met slachtoffergerichte zorg. We zijn met alle partijen om tafel gaan zitten met als doel een plan te bedenken om deze problemen op te lossen én te voorkomen dat er nieuwe strafbare feiten plaatsvinden.”

Aanpak

Samen met alle ketenpartners heeft Karsemeijer gekeken wat er aan de hand was en op basis van de beschikbare informatie hebben zij een analyse gemaakt. “Niet alle informatie was even betrouwbaar” merkt Karsemeijer op. “Dat moesten we dus toetsen en daar kwam het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) om de hoek. Ik heb deze organisatie onder mijn favorieten staan om te kijken wat zij voor mij kunnen betekenen.

In dit geval heb ik contact gehad met de adviseurs Meike Lommers, Marjon den Breems en Lienke Hutten. Zij structureren het probleem en krijgen signalen boven tafel en geven ook aan wat je daarmee kunt doen. Zij hebben goed gekeken naar onze analyse en adviezen gegeven welke interventies we konden inzetten. Ook hielpen zij ons met de ingrediënten voor ons plan.”

Specifieke kennis over de doelgroep

In dit specifieke voorbeeld speelde er van alles door elkaar. “Het gezin hield de criminaliteit in stand. Er was sprake van fraude met uitkeringen en toeslagen, maar we dachten ook aan uitbuiting”, vertelt Karsemeijer verder. “Maar hoe herken je uitbuiting? Wij leerden veel van het CCV, specifiek over deze doelgroep.

Zo weten we dat deze criminele familie veel contacten in het buitenland heeft.” De familie bestaat uit volwassenen tussen de 30 en 60 jaar. Daarnaast waren er tieners die vermogensdelicten hadden gepleegd en er waren enkele jonge kinderen die nog niet zoveel hadden gedaan. Onze angst was dat die jonge kinderen hetzelfde pad op zouden gaan als de oudere kinderen. Vandaar dat ook Jeugdzorg, de Raad van Kinderbescherming en het sociaal wijkteam betrokken waren.

Onze opdracht was de criminaliteit onder controle krijgen, ervoor te zorgen dat de personen stoppen met crimineel gedrag en ervoor te zorgen dat de kinderen niet in de voetsporen van hun familie treden.”

Bijdrage het CCV

Het CCV heeft 2 bijeenkomsten georganiseerd. Allereerst een bijeenkomst om algemene kennis over te dragen en inzicht te bieden in criminele familienetwerken. De tweede bijeenkomst was een signalensessie, waarbij met z’n allen is gekeken naar wat er eigenlijk speelt.

Karsemeijer vond dat erg verhelderend, omdat het fijn is te werken met een externe adviseur die autoriteit heeft en niet in de casus zit. “Zij weet de juiste vragen te stellen. Dat was heel plezierig. Zo kun je van vermoedens feiten maken of juist merken dat dingen niet kloppen.”

Coaching on the job

Totaal speelde het project 1,5 jaar. Het begon vlak voor coronatijd. Daardoor was het wat ingewikkelder om iedereen bij elkaar te brengen. Adviseur Den Breems sloot daarom eens in de zoveel tijd aan bij het regulier overleg. “Dat werkte heel goed, want dan kun je ontwikkelingen meteen duiden”, aldus Karsemeijer.

“Het is moeilijk om met 10 ketenpartners het eens te worden over hoe de situatie er uitziet en welke kant de oplossing moet uitgaan. Laat staan bij deze ingewikkelde familiestructuren. Dan is het fijn dat er iemand met gezag bij zit, die vaker met het bijltje heeft gehakt en zo advies geeft.”

Wat is bereikt?

“We zijn voorzichtig positief als het gaat om de toekomst van de kinderen. Jeugdbescherming heeft zich over hen ontfermd. Enkele volwassenen zitten langdurige gevangenisstraffen uit. Daarvan zijn sommigen ook in het buitenland veroordeeld. Zij worden na hun detentie in Nederland overgebracht naar een ander land.

De tieners lijken met bijzondere aandacht van de leerplichtambtenaar en de jeugdreclassering stappen te zetten in het opbouwen van een eigen leven zonder criminaliteit. “We hoopten van te voren op dit resultaat, maar de grote vraag blijft wel hoe de situatie over 10 jaar is. We hebben zoveel meegemaakt, dat we daar nog geen gerust gevoel over hebben en moeten de situatie blijven monitoren”, besluit Karsemeijer.